Gratulujemy zwycięzcy, a zgłaszającym i właścicielowi zabytku dziękujemy za zaangażowanie. Teraz czas na II Konkurs, w którym mieszkańcy Kruszyna, gminy Sicienko i okolic będą zgłaszać Fundacji pomysły na funkcję społeczną zabytku.
Po wyborze najlepszych pomysłów i podpisaniu umowy z właścicielem zabytku, Fundacja przyzna dofinansowanie na jego rewaloryzację i dostosowanie do wybranych w konkursie funkcji społecznych. Wysokość dotacji może sięgnąć nawet 1 000 000 PLN.
Konkurs „Nasz Zabytek” to projekt o charakterze regionalnym i lokalnym. Ogłaszany jest sekwencyjnie w poszczególnych województwach. Konkurs jest podzielony na dwie części: I Konkurs – wybór jednego zabytku w województwie oraz II Konkurs – wybór pomysłów na nową funkcję społeczną zwycięskiego zabytku. I Konkurs w województwie kujawsko-pomorskim został ogłoszony pod koniec października 2021 r. Podczas trwającego 4 tygodnie (29.10.2021-26.11.2021) naboru I Konkursu Fundacja otrzymała ponad 327 zgłoszeń na 34 zabytkowe obiekty. Ocenę formalną przeszło 25 zabytków (9 obiektów nie spełniało kryteriów konkursu – np. były własnością prywatną).
Zgłoszone obiekty można obejrzeć na mapie zabytków na stronie Fundacji Most the Most: https://mostthemost.pl/mapa-zabytkow/.
Fundacja skontaktowała się z właścicielami zabytków, które spełniły formalne kryteria konkursowe w celu potwierdzenia woli współpracy z Fundacją i uzyskania informacji niezbędnych do dalszej oceny zgłoszeń. Chęć współpracy z Fundacją zadeklarowało 16 właścicieli zgłoszonych w konkursie zabytków. Są to:
- Zespół pałacowo - parkowy w Kruszynie
- Pastorówka w Mokrem
- Brama Wodna w Grudziądzu
- Spichlerz nr 45 w Grudziądzu
- Willa Victoriusa w Grudziądzu
- Dzieło Rogowe Cytadeli Twierdzy Grudziądz
- Dworek w Kitnowie
- Park krajobrazowy w Laskowicach
- Stare Planty w Chełmnie
- Drewniana chata kantora we Włęczu
- Zabytkowa chata w Chrystkowie
- Budynek poczty w Gąsawie
- Dworzec PKP w Aleksandrowie Kujawskim
- Park Dworski w Gulbinach
- Zabytkowy budynek w Unisławiu
- Dwór obronny; budynek mieszkalny w założeniu dworsko-pakowym w Łopatkach.
Spośród tych zabytków komisja konkursowa wybrała zwycięzcę.
Zwycięzca I Konkursu w Kujawsko-Pomorskiem
Zespół pałacowo - parkowy w Kruszynie
Szkoła Podstawowa w Kruszynie mieści się w zabytkowym pałacyku zbudowanym w stylu eklektycznym pod koniec XIX wieku, a dokładnie w 1882 roku. Budynek powstał z funduszy niemieckiej Komisji Kolonizacyjnej na miejscu dawnego dworu rycerskiego, pamiętającego czasy gdy Kruszyn był domeną właścicieli Strzelewa – hrabiów Bnińskich. Pod koniec XIX wieku Kruszyn został zakupiony przez nabywcę o nazwisku Wekwart. Od niego posiadłość odkupiła Komisja Kolonizacyjna, która dysponując znacznymi funduszami pochodzącymi z francuskiej kontrybucji po wojnie 1870/71, wykorzystała je na zbudowanie obiektu przeznaczonego na szkołę, mieszkania dla nauczycieli i ewangelickiego pastora. Niemiecki kronikarz wspomina też o pomieszczeniach piwnicznych szkoły wykorzystywanych prawdopodobnie jako jadłodajnia dla przybywających tu z różnych stron niemieckich osadników.
1 września 1924 roku ewangelicka szkoła niemiecka została rozporządzeniem Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego zamieniona na polską szkołę parytetyczną. W czasie II wojny w budynku szkoły mieściły się koszary żeńskiej służby pracy. W okresie tym szkoła w znacznym stopniu została zniszczona. Nauka w szkole po wojnie rozpoczęła się w 11 kwietnia 1945 r.
W roku 1991 rozpoczął się remont kapitalny bardzo już zniszczonego budynku szkoły. W pierwszym etapie wymieniono okna, stropy i dach. Zaadoptowano pomieszczenia na strychu na lokale mieszkalne przez co zwiększono liczbę izb lekcyjnych. Wreszcie w 1996 roku, dzięki staraniom dyrektora szkoły i władz Gminy Sicienko, Społecznego Komitetu Rozbudowy Szkoły Podstawowej w Kruszynie oraz nawiązaniu kontaktów z Fundacją Współpracy Polsko-Niemieckiej podjęto decyzję o rekonstrukcji obiektu i zbudowaniu przy szkole sali gimnastycznej. Całość inwestycji zakończono w 1999 r. Modernizacja i rozbudowa zrealizowana przy współpracy z Fundacją objęła nie tylko remont zabytkowej elewacji, ale także przystosowanie obiektu do potrzeb szkoły oraz budowę sali gimnastycznej z łącznikiem.
Zabytek, to nie tylko budynek, to także park, w którym w 2018 roku Gmina Sicienko zrealizowała rewitalizację - remont schodów, wymianę balustrad i budowę ścieżek wraz z elementami małej architektury i siłowni zewnętrznej. Teren pełni funkcję parku przypałacowego o charakterze parku krajobrazowego. Powierzchnia parku wynosi ok. 1.03 ha.
Gmina Sicienko, wychodząc naprzeciw głosom mieszkańców i lokalnej społeczności zamierza jeszcze w tym roku zrealizować przy zabytku budowę ogrodu sensorycznego oraz wymianę nawierzchni ścieżek parkowych.
Teraz czas na pomysł
Po ogłoszeniu zwycięzców I Konkursu czas na II Konkurs, czyli wybór funkcji społecznej zwycięskich zabytków. Teraz lokalne społeczności ponownie zabiorą głos. Podobnie jak w pierwszym etapie konkursu, organizatorowi zależy na inicjatywie mieszkańców. Fundacja przez 3 tygodnie (od 14 lutego do 7 marca 2022 r.) będzie zbierać pomysły od mieszkańców, w jaki sposób chcą użytkować odnowione zabytki. Pomysł będzie można zgłosić przez elektroniczny formularz dostępny na stronie internetowej fundacji lub przez telefon (22 47 55 111 lub +48 517 884 088).
Co dalej?
Fundacja będzie analizować zgłoszone pomysły biorąc pod uwagę odpowiedzi na pytania zawarte w formularzu zgłoszeniowym. Równie istotna będzie opinia Właściciela zwycięskiego zabytku oraz niezbędna akceptacja konserwatora zabytków. Po wyborze najlepszych pomysłów na wykorzystanie społeczne zwycięskich zabytków i podpisaniu umów z ich właścicielami, Fundacja przyzna dofinansowanie na rewaloryzację zabytków i dostosowanie ich do wybranych w konkursie funkcji.
Dlaczego warto się zaangażować?
Udział w konkursie „Nasz zabytek” to pierwszy krok, by wykreować i zrealizować swoje pomysły, pobudzić wyobraźnię, poczuć wpływ na własne otoczenie. Przekonać się, że nasze zaangażowanie przynosi namacalne i wspaniałe efekty. Każdy zgłoszony zabytek i pomysł ma szansę wygrać, a zgłaszający zostać lokalnym bohaterem.
Organizatorowi konkursu zależy na tym, żeby właściciel zwycięskiego zabytku włączył w prace uczniów/studentów / absolwentów szkół i uczelni wyższych (np. architektury, konserwacji, historii sztuki), aby przy realizacji projektu mogli zdobywać doświadczenie zawodowe.
Celem, który Fundacja Most the Most chce uzyskać w perspektywie długofalowej jest aktywne użytkowanie zrewaloryzowanych zabytków przez lokalną społeczność. Fundacja planuje kontynuować współpracę z właścicielami obiektów przy współorganizacji wydarzeń. Może się to również przyczynić do zwiększenia atrakcyjności turystycznej miejscowości, w której będzie miała miejsce rewaloryzacja zabytku.
Fundacja Most the Most przeprowadziła już konkursy w województwach: dolnośląskim i podlaskim. Aktualnie trwają konkursy w województwach: łódzkim i kujawsko-pomorskim (II Konkurs) oraz lubuskim, świętokrzyskim i warmińsko mazurskim (I Konkurs). W kolejnych miesiącach 2022 r. będą sukcesywnie ogłaszane konkursy w innych województwach.
O Fundacji Most the Most
Fundacja Most the Most jest niezależną organizacją non-profit powołaną przez Bank Gospodarstwa Krajowego, by współrealizować misję banku jaką jest wsparcie zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego Polski. Fundacja Most the Most angażuje się w te działania realizując zadania w obszarze związanym z kulturą. Jej misją jest bowiem budowanie kapitału społecznego poprzez wspieranie kultury, twórców i międzypokoleniowej współpracy. Fundacja inicjuje zaangażowanie lokalnych społeczności wokół odnowy zabytków i nadawania im nowych funkcji społecznych. Fundacja Most the Most wspiera projekty, które są odpowiedzią na lokalne potrzeby, w których tworzenie i realizację włączona jest społeczność lokalna.
Napisz komentarz
Komentarze