- Tężnie w Ciechocinku są unikatowym zabytkiem techniki, ważnym elementem architektonicznym i funkcjonalnym uzdrowiska. Nasz region, tuż za województwem zachodnio-pomorskim, dysponuje największą liczbą miejsc i łóżek sanatoryjnych w Polsce. Ciechocinek jest mekką dla kuracjuszy, a jego symbolem są właśnie ciechocińskie tężnie, dlatego tak ważne jest zachowanie ich w dobrym stanie. Dzięki rewitalizacji zabytki służyć będą następnym pokoleniom, a uzdrowisko będzie mogło się rozwijać – mówił marszałek województwa Piotr Całbecki.
Trzy dziewiętnastowieczne drewniane konstrukcje składające się na zespół ciechocińskich tężni były obiektami służącymi do odparowywania wody w produkcji soli. Pierwsze dwie wybudowano w latach 1824-1828 według projektu Jakuba Graffa, profesora Akademii Górniczej w Kielcach, z inicjatywy Stanisława Staszica, który był jednym z pierwszych propagatorów przemysłowego wykorzystania zalegających pod Ciechocinkiem pokładów soli. Trzecią, najmłodszą tężnię wybudowano w roku 1859. Pokrywają je wiązki tarniny, po których spływa solanka. Pod wpływem wiatru i promieni słonecznych wodny roztwór soli intensywnie paruje, tworząc wokół tężni bogaty w jod mikroklimat – naturalne, lecznicze inhalatorium. W miarę użytkowania na tarninie osadza się sól, która obciąża konstrukcje tężni, powodując zapadanie poszczególnych wiązek, a w konsekwencji osłabienie intensywności odparowywania solanki.
Obecnie czynne są dwie tężnie – zlokalizowana przy wejściu na teren kompleksu tężnia oznaczona nr 1 oraz znajdująca się tuż przy ulicy Sportowej, najdłuższa, oznaczana numerem 2. Nieczynna jest obecnie remontowana (nr 3), znajdująca się z tyłu kompleksu.
Projekt rewitalizacji dotyczy dwóch najbardziej zniszczonych ciechocińskich tężni – tej zlokalizowanej tuż przy wejściu na teren obiektów (nr 1), oraz tężni z nią sąsiadującej (nr 3). Dzięki inwestycji odtworzone zostaną uszkodzone elementy konstrukcyjne tych obiektów. Wykonawcy naprawiają fundamenty, wymieniają pale i drewniane słupy. Odnowione zostaną pomosty górne i dolne oraz zbiorniki solankowe. Konstrukcje pokryje nowa tarnina sprowadzana z Bieszczad i Ukrainy. Tężnie będą dobrze oświetlone, jak w przypadku cennych zabytków. Teren wokół nich zostanie zagospodarowany; pojawią się nowe alejki spacerowe z zatoczkami wypoczynkowymi i ławki.
Obecnie najbardziej zaawansowane prace rewitalizacyjne prowadzone są przy położonej w głębi kompleksu, najmłodszej tężni (nr 3). Wiosną wykonawca usunął z niej tarninę, która ze względu na zły stan wymaga wymiany w całości. Stara tarnina została pocięta i zutylizowana. Teraz trwa naprawa i częściowa wymiana drewnianej konstrukcji nośnej tężni oraz remont podestu górnego, gdzie pojawią się odnowione balustrady i schody. Ekipa budowlana oczyściła już i uszczelniła zbiornik solankowy. Przez kilkanaście dni trwać będzie próba wodoczszelności. Z konstrukcji zdjęto zabytkowy wiatrak, służący przed laty do tłoczenia solanki z wykorzystaniem siły wiatru, który również zostanie odnowiony. Zajdą też zmiany. W planach jest budowa komory solnej pomiędzy przęsłami tężni, w której kuracjusze i goście będą mogli korzystać z naturalnych inhalacji.
Równocześnie wykonawcy remontują budynek przepompowni solanki. Położyli już nowe tynki, zdjęli stary dach, naprawili stropy i wkrótce pokryją je gontem bitumicznym. Założą też orynnowanie odporne na działanie solanki. Wewnątrz pojawią się nowe posadzki i okładziny ścienne. Zakres prac obejmuje również wymianę elementów instalacji elektrycznej i remont pomp solankowych, które tłoczą wodę na wszystkie tężnie.
Modernizacja tężni oznaczonej numerem 1, wokół której spaceruje największa liczba turystów i kuracjuszy, ruszy jesienią. Do tego czasu mieszkańcy Ciechocinka i jego goście mogą korzystać ze zdrowotnych spacerów wokół niej, a także cały czas czynnej tężni nr 2. Zakończenie wszystkich prac zaplanowano na koniec 2021 roku. Wartość inwestycji to 21,6 miliona złotych. Wsparcie ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014-2020 wyniosło 15 milionów złotych. Resztę stanowi wkład własny marszałkowskiej spółki Uzdrowisko Ciechocinek, która w imieniu samorządu województwa administruje kompleksem tężni. Wykonawcą inwestycji jest konsorcjum płockich firm, której liderem jest Firma Remontowo-Budowlana Lipowski.
Wzmacniamy potencjał województwa
Przywrócenie świetności ciechocińskim tężniom jest możliwe dzięki zgodzie Komisji Europejskiej na zupełnie nowe zadanie w ramach naszego RPO. To środki na rozwój tak zwanych potencjałów endogenicznych województwa (więcej). Chodzi o wykorzystanie dla rozwoju regionu istniejących zasobów przyrodniczych, przestrzennych i kulturowych. W Kujawsko-Pomorskiem zidentyfikowano trzy takie dziedziny – turystykę, uzdrowiska i kulturę.
Uruchomienie specjalnych wsparcia na ten cel to efekt renegocjacji Regionalnego Programu Operacyjnego prowadzonych przez marszałka Piotra Całbeckiego z Komisją Europejską. Unia Europejska zgodziła się przeznaczyć na ten obszar działań 25 milionów euro, czyli około 107 milionów złotych. Środki pozwoliły również m.in. na rozbudowę bazy leczniczej inowrocławskiego Sanatorium Uzdrowiskowego „Przy Tężni”, utworzenie Kujawskiego Centrum Muzyki w zespole pałacowo-parkowym w Wieńcu (gmina Brześć Kujawski), rewitalizację zabytkowego teatru funkcjonującego nad Starym Kanałem Bydgoskim w latach 1882-1910 oraz adaptację bydgoskich Młynów Rothera do celów kulturalno-turystycznych. Więcej informacji tutaj.
Tężnie w liczbach:
- 10 metrów – szerokość tężni
- 15 metrów – wysokość tężni
- 363 metry – długość tężni nr 3
- 655 metrów – długość tężni nr 1
- 719 metrów – długość tężni nr 2
- 21,6 mln złotych – wartość inwestycji
- 15 mln złotych – wartość dofinansowania w ramach RPO WK-P
- 1824-1828 – w tych latach powstały najstarsze tężnie (nr 1 i 2)
- 1853 – w tym roku wybudowano najmłodszą tężnię (nr 3).
Urząd Marszałkowski
Napisz komentarz
Komentarze