Skąd wzięła się tu tak zróżnicowana i ciekawa rzeźbę terenu? Maczał w tym palce lądolód skandynawski, który przed wiekami urabiał ziemię Kujaw i Pomorza jak miękkie ciasto. To jemu zawdzięczamy dziś jej wysoczyzny, rynny lodowcowe i niezliczone jeziora.
Najpiękniejsze trasy rowerowe – Kujawsko-pomorskie
Rower przygotowany do rozpoczęcia sezonu, sakwy spakowane – jednym słowem czas ruszać w drogę! Pozostaje tylko wybrać odpowiednią trasę. Jeśli masz do dyspozycji kilka dni i lubisz zwiedzać miasta, wybierz prawo- lub lewobrzeżny wariant Wiślanej Trasy Rowerowej. Miłośnicy zróżnicowanych nawierzchni i sielskich pejzaży świetnie odnajdą się na Szlaku Pałuckich Krajobrazów. Na koniec gratka dla małych i dużych amatorów dwóch kółek: krajeński odcinek trasy „Naszyjnik Północy” to czysta rowerowa frajda, którą łatwo połączyć z kąpielą w jeziorze.
Z biegiem Królowej Polskich Rzek – Wiślana Trasa Rowerowa
Zróżnicowana i bogata krajoznawczo trasa wije się wzdłuż obu brzegów Wisły, zahaczając przy tym o wszystkie najważniejsze miasta regionu. Szlak biegnie w większości mało uczęszczanymi drogami asfaltowymi, leśnymi trasami rowerowymi i gdzieniegdzie piaszczystymi drogami. Idealnie nadaje się zatem dla każdego rowerzysty i nie wymaga żadnego nadzwyczajnego przygotowania sprzętowego czy kondycji. Do wielu miejscowości można dojechać pociągiem, przez co łatwo rozbić trasę na mniejsze etapy.
My proponujemy, by w ramach kilkudniowego rajdu rowerowego najpierw wypróbować prawobrzeżny wariant szlaku z południa na północ, a następnie zawrócić i odkryć jego lewobrzeżny odpowiednik. Dokładne mapy i opisy poszczególnych odcinków są dostępne na oficjalnej stronie trasy: wtr.kujawsko-pomorskie.pl.
Wiślana Trasa Rowerowa w Kujawsko-Pomorskiem: wariant prawobrzeżny
Długość trasy: 212 km
Orientacyjny czas jazdy: 2-3 dni
Stopień trudności: łatwy
Przebieg: Kamienica – Dobrzyń nad Wisłą – Bobrowniki – Toruń – Rzęczkowo – Ostromecko – Czarże – Chełmno – Podwiesk – Grudziądz – Wielki Wełcz
- Wycieczkę rozpocznij przy granicy województwa, we wsi Kamienica. Jedź polną, niekiedy piaszczystą trasą w kierunku Dobrzynia nad Wisłą. Z okolicznych skarp rozciąga się panorama zalewowego Jeziora Włocławskiego. W Dobrzyniu zwróć uwagę na intrygującą Górą Zamkową i ciekawie zagospodarowaną przystań jachtową.
- Odcinek między Dobrzyniem a Bobrownikami liczy sobie 38 km. Ścieżka przecina wąwozy i doliny rzeczne prawych dopływów Wisły, m.in. rzeki Świnki, nastaw się więc na ekscytujące pochyłości i podjazdy. Jadąc dalej, zahaczysz o północny kraniec Włocławka – dzielnicę Zawiśle ze Wzgórzem św. Gotarda.
- Za Bobrownikami dotychczasowy sosnowy bór przechodzi w łąki Równiny Bobrowieckiej. Miniesz tu ruiny dawnego zamku krzyżackiego. Odcinek do Torunia wiedzie przeważnie utwardzonymi drogami leśnymi oraz rzadko uczęszczanymi szosami asfaltowymi. Nie przegap malowniczych punktów widokowych w okolicy Starych Rybitw i Włęcza a także ruin zamku w Złotorii oraz Parku Etnograficznego w Kaszczorku.
- Po wjeździe na zachodnie rogatki Torunia kieruj się do centrum ul. Turystyczną i drogą równoległą do Szosy Lubickiej, aż na Bulwar Filadelfijski. Warto poświęcić trochę czasu na zwiedzanie miasta i jego gotyckiej starówki, wpisanej na listę UNESCO.
- Wyjedź z Torunia ścieżką równoległą do Szosy Bydgoskiej. Odcinek do Ostromecka liczy sobie 36 km i częściowo pokrywa się z niebieskim szlakiem „Przyjaźni”. Przed Rzęczkowem czeka cię stosunkowo stromy podjazd, a następnie piękne krajobrazy Kotliny Toruńskiej, pełnej piaszczystych, polno-leśnych dróg i starych dębów – pomników przyrody.
- Po zwiedzeniu zespołu parkowo-pałacowego w Ostromecku, wszystkich miłośników szybkiej jazdy czeka spora gratka. Równa droga asfaltowa do Czarża zachęca do rowerowego sprintu. Przed Chełmem warto jednak zwolnić, by nie przegapić cmentarza menonickiego obok Kokocka oraz ciekawych rezerwatów przyrody w Płutowie.
- Za Chełmnem rozpoczyna się widokowa część trasy, pokrywająca się z czarnym Szlakiem Doliną Dolnej Wisły. Krajobraz obfituje tu w urokliwe wioski, sady, lasy grądowe oraz starorzecza. Na wysokości Sartowic zbocz odrobinę z trasy, by obejrzeć ulegające silnej erozji osuwiska.
- W Szynychu zwiedź barokowy kościół i tajemniczy menonicki cmentarz z wielkimi, zabytkowymi stelami. Po pokonaniu sporego podjazdu wjedź do Grudziądza, podziwiając po drodze pozostałości XIX-wiecznych fortyfikacji.
- W samym Grudziądzu warto zatrzymać się na spacer, by zwiedzić m.in. gotyckie ceglane spichrze i Cytadelę. Ostatnie 20 km szlaku wiedzie przez sosnowy las do Wielkiego Wełcza.
Wiślana Trasa Rowerowa w Kujawsko-Pomorskiem: wariant lewobrzeżny
Długość trasy: 238 km
Orientacyjny czas jazdy: 2-3 dni
Stopień trudności: łatwy
Przebieg: Kozielec – Nowe – Michale – Sartowice – Świecie – Topolno – Bydgoszcz – Solec Kujawski – Przyłubie – Ciechocinek – Nieszawa – Włocławek – Skoki Małe
- Lewobrzeżny wariant WTR rozpoczyna się nieopodal Kozielca, na terenie kociewskiego Rezerwatu Przyrody Wiosło Duże. Szutrowa, a potem asfaltowa ścieżka przecina lekko pagórkowate tereny Pradoliny Wisły, prowadząc ku wsi Nowe z ciekawym zamkiem i gotyckim kościołem farnym.
- Za Nowem sporo frajdy sprawi ci długi i łagodny zjazd. Okolica pełna jest pól i kanałów melioracyjnych, z których najstarsze wybudowali jeszcze menonici. W kilku miejscach, np. w Wielkim Lubieniu, miniesz ich zabytkowe, drewniane chałupy.
- Droga do wioski Michale biegnie między rzeką Mątawą a wałem przeciwpowodziowym, z którego roztaczają się panoramy Grudziądza i Łosiowych Gór. Po jakimś czasie dojedziesz do rezerwatu Grabowiec, gdzie możesz zwiedzić leśną ścieżkę dydaktyczną, prowadzącą przez kilka małych wąwozów.
- Zatrzymaj się w Sartowicach, by obejrzeć pałac otoczony zabytkowym parkiem. Stąd już tylko 12 km dzieli cię od Świecia. Trasa odbija nieco od Wisły, okalając piaszczysto-pagórkowaty obszar Czarcich Gór. Z lewej strony dojrzysz jeziorko Czerwona Woda, przy którym znajduje się rezerwat Śnieżynka, słynący z wiosennych kobierców kwitnących przebiśniegów.
- Dojeżdżając do Świecia, przejedź wiaduktem nad obwodnicą i kieruj się w stronę centrum. Miń barokowy klasztor Bernardynów i ruiny zamku krzyżackiego. Z jego wieży rozpościera się piękna panorama na dolinę Wisły.
- Odcinek między Świeciem a Topolnem obfituje w atrakcje przyrodnicze, m.in.: rozlewiska okolone starymi wierzbami, rezerwat Ostnicowe Parowy Gruczna oraz źródło św. Rocha. Nie przegap zabytkowych uli i skansenu tradycyjnego pszczelarstwa „Dom Pszczół” w Grucznie!
- Dalsza część trasy prowadzi południowym krańcem Doliny Fordońskiej aż do Bydgoszczy. Całe 27 km jest wręcz naszpikowane ciekawostkami krajoznawczymi. Warto wspomnieć chociażby Parów Cieleszyński z unikatowymi piaskowcowymi jaskiniami oraz drewniany barokowy kościół we Włókach.
- Przejeżdżając przez bydgoską dzielnicę Fordon miń odrestaurowaną synagogę oraz pozostałości grodziska Wyszogród. Przejedź przez most na Brdzie i kieruj się na południowy zachód Doliną Toruńsko-Eberswaldzką do Przyłubia. Jedyny łagodny podjazd czeka cię przed Solcem Kujawskim. Miłośnicy prehistorii skorzystają z okazji, by zwiedzić miejscowy JuraPark – interaktywny park dinozaurów, połączony z muzeum ziemi.
- Kolejny etap trasy wiedzie przez Puszczę Bydgoską, która późnym latem obfituje w grzyby i poziomki. W Wielkiej Nieszawce wjedź na szosę asfaltową. Po kilku kilometrach miniesz ruiny Zamku Dybowskiego oraz stację kolejową Toruń Główny. Jedź dalej w kierunku Ciechocinka.
- Zatrzymaj się w uzdrowisku, by zobaczyć słynne tężnie solankowe i urokliwy Park Zdrojowy z pijalnią wód mineralnych. Stąd już niedaleko do Nieszawy, gdzie szlak biegnie zaledwie 40 m od brzegu Wisły. Kolejny odcinek jest dosyć piaszczysty, zaplanuj więc na niego nieco więcej czasu.
Przejazd przez Włocławek nie może obyć się bez zwiedzenia imponującej gotyckiej Katedry Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Końcówka trasy przed wsią Skoki Małe jest urozmaicona pod względem nawierzchni. Na mecie czeka tu na ciebie przyrodnicza perełka – Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 „Żwirownia Skoki”.
Prawa czy lewa strona Wisły – za nic nie możesz się zdecydować? Żaden problem! Zaplanuj wycieczkę tak, by, przeprawiając się z jednego brzegu na drugi, zaliczyć wszystkie interesujące cię atrakcje. Skorzystaj z mostów: w Grudziądzu, Świeciu, Bydgoszczy, Toruniu i Włocławku lub przeprawy promowej w Nieszawie.
Bogactwo krajobrazów i masa ciekawostek przyrodniczych sprawiają, że Nadwiślańska Trasa Rowerowa kradnie serca kolejnych amatorów dwóch kółek. Spora część szlaku przebiega przez tereny nadrzecznych parków krajobrazowych oraz obszarów chronionych, takich jak chociażby Zespół Parków Krajobrazowych Nad Dolną Wisłą, Nadwiślański Park Krajobrazowy czy też Gostynińsko-Włocławski Park Krajobrazowy. Na rowerzystów czekają tu zachwycające panoramy doliny Wisły, rozpościerające się z wielu punktów widokowych. Do najpiękniejszych należą wysokie skarpy między Nowem a Bydgoszczą, wznoszące się na wysokość 100 m nad lustro wody.
Również żaden miłośnik historii nie przejdzie obojętnie obok architektonicznych perełek i ciekawostek leżących na trasie. Są nimi przede wszystkim ruiny krzyżackich zamków m.in. w Toruniu, Świeciu, Bobrownikach, Złotorii i Grudziądzu, a także pozostałości średniowiecznych murów miejskich oraz strzeliste, gotyckie katedry zdobiące wiele miejscowości na szlaku. Podczas rajdu odkryjesz też mniej znaną kartę kujawsko-pomorskiej historii i zobaczysz ślady osadnictwa menonitów, zwanych też olędrami. Oprócz podziwiania ich chat i cmentarzy, warto zajrzeć m.in. do Olenderskiego Parku Etnograficznego w Wielkiej Nieszawce.
Szlak Pałuckich Krajobrazów
Kochasz błękitne jeziora, szutrowe leśne ścieżki, rozległe pola i czyste powietrze? Zapraszamy na Pałuki! Tutejszy krajobraz został wyrzeźbiony przed tysiącami lat przez przesuwające się czoło lodowca. Dzięki temu dziś dysponuje wszystkim, o czym może zamarzyć ambitny rowerzysta – pofałdowaną rzeźbą terenu, zróżnicowanymi nawierzchniami i urzekającymi, sielskimi pejzażami.
Szlak Pałuckich Krajobrazów: Pętla
Długość trasy: 67 km
Orientacyjny czas jazdy: 3-4 godziny
Stopień trudności: średni
Przykładowy przebieg: Żnin – Rydlewo – Podgórzyn – Wenecja – Pniewy – Ostrówce – Szczepanowo – Barcin – Lubostroń – Oporowo – Łabiszyn – Chomętowo – Dobrylewo – Wilczkowo – Żnin
- Szlak rozpoczyna się przed budynkiem dworca wąskotorowej Żnińskiej Kolei Powiatowej. Stąd wiedzie w kierunku centrum, dając turystom szansę zwiedzenia Muzeum Ziemi Pałuckiej. Następnie biegnie na zachód, przez most na Gąsawie i ul. Szkolną wzdłuż brzegu Jeziora Żnińskiego Małego aż do Rydlewa. Po lewej stronie drogi rozpościerają się łąki i torfowiska.
- Tu czeka cię mały podjazd zboczem rynny żnińskiej. Z Rydlewa do Podgórzyna pomknij asfaltową, rzadko uczęszczaną szosą, następnie skręć w prawo i dojedź do północnych rogatek Wenecji. Nie przegap budynku ponad 100-letniej, zabytkowej kuźni.
- Skręć w lewo i kieruj się w stronę lasu. Po prawej stronie miniesz pomnik ofiar nazistów, zamordowanych w tym miejscu w 1939 r. W Pniewach zrób sobie małą przerwę, by obejrzeć urokliwe jezioro z pływającą wyspą.
- Kieruj się na północ, a następnie w prawo, by leśną drogą dotrzeć do Ostrówiec. Stąd szlak biegnie równolegle do prawego brzegu Jeziora Ostrowieckiego, przez Wiktorowo do Wójcina. Odcinek należy do wyjątkowo malowniczych – ścieżkę otaczają stare buki, dęby i sosny, a do akwenu uchodzą liczne strumyki. Zwróć uwagę na spory głaz narzutowy oraz lokalny pomnik przyrody – Źródełko św. Huberta.
- Za Wójcinem skręć w prawo, przejedź przez Szczepanowo i kieruj się na północ do Barcina. Przejedź przez most na Noteci, miń Górę św. Wojciecha i skręć w lewo, a następnie w prawo w ul. Podgórną. Po lewej stronie drogi zauważysz tablicę poświęconą dawnej społeczności żydowskiej miasta, ulokowaną na miejscu XVII-wiecznego cmentarza.
- W tym miejscu szlak zawraca w kierunku północno-zachodnim. Po ok. 6 km dotrzesz do Pałacu w Lubostroniu – klasycystycznej perełki regionu. Stąd udaj się do Łabiszyna, podziwiając po lewej stronie meandry Noteci.
- W miasteczku miń XVI-wieczny kościół św. Mikołaja, przejedź przez most na rzece i kieruj się na zachód ul. 3 Maja. Po drugiej stronie szosy zaczyna się tu 10-kilometrowa, szutrowa droga leśna w kierunku Chomętowa. Wyglądaj czerwonych oznaczeń trasy, ponieważ w pewnym momencie skręca ona dość gwałtownie w lewo.
- Mniej więcej kilometr za Chomętowem, w pobliżu rozwidlenia dróg, znajdź polną ścieżkę prowadzącą do Redczyc, a następnie do Dobrylewa. Roztaczają się z niej wspaniałe widoki na Jezioro Dobrylewskie oraz morenowe pagórki – tzw. Jabłowskie Góry.
- Za Dobrylewem trasa znów wiedzie asfaltową szosą. W Wilczkowie zbliżysz się do brzegu Jeziora Żnińskiego Dużego i okrążając je łagodnym łukiem, zamkniesz pętlę, dojeżdżając do stacji kolejowej w Żninie.
Zabaw w Pałukach jeden dzień dłużej i wybierz się na niezapomnianą przejażdżkę Żnińską Koleją Powiatową. Tradycyjna, wąskotorowa „ciuchcia” zabierze cię m.in. do zabytkowej Wenecji oraz Rezerwatu Archeologicznego w Biskupinie. Wcale nie musisz na ten czas rozstawać się ze swoim jednośladem – bilet rowerowy kosztuje jedynie 4 zł.
Przejażdżka Szlakiem Pałuckich Krajobrazów to nie lada gratka dla miłośników ciekawej rzeźby terenu. Czekają tu na ciebie: wzniesienia wysoczyzny morenowej, polodowcowa rynna żnińska, liczne jeziora, torfowiska i lasy.
Na tym jednak nie koniec! Kraina od zawsze znajdowała się na styku kultur i regionów, o czym najlepiej świadczy jej bogata historia. Już w czasach przedpaństwowych znajdowały się tu rozległe grody obronne, których pozostałości możesz podziwiać m.in. w Biskupinie. Wiele lokalnych miejsc, jak np. góra w Barcinie, związanych jest z postacią św. Wojciecha, a także początkami dynastii Piastów. Wśród urodzajnych pól i łąk rozsiane są urokliwe dworki, pałace oraz żydowskie i ewangelickie cmentarze. Region charakteryzuje się też unikatowym folklorem, kulturą i gwarą, którą możesz lepiej poznać, odwiedzając Muzeum Ziemi Pałuckiej w Żninie.
„Naszyjnik Północy” – fragment w Krajeńskim Parku Krajobrazowym
Kolejną, ciekawą propozycją jest wycieczka rowerowa intrygującym szlakiem „Naszyjnik Północy”. Cała trasa liczy sobie 870 km i prowadzi przez urokliwe zakątki aż czterech województw. My proponujemy, by na początek wybrać się na przejażdżkę po Krajeńskim Parku Krajobrazowym, gdzie na miłośników dwóch kółek czeka świetna infrastruktura rowerowa: równe, asfaltowe szosy, dobre oznakowanie tras i liczne wiaty wypoczynkowe. A to wszystko w pięknych okolicznościach przyrody, gdzie pełną piersią odetchniesz rześkim powietrzem i wykąpiesz się w krystalicznie czystym jeziorze!
Fragment „Naszyjnika Północy” w Krajeńskim Parku Krajobrazowym: Stare Gronowo – Kamień Krajeński - Tuchółka
Długość trasy: 39 km
Orientacyjny czas jazdy: 2,5-3 godziny
Stopień trudności: łatwy
Przebieg: Stare Gronowo – Witkowski Młyn – Kamień Krajeński – Duża Cerkwica – Obkas – Drożdżenica – Kęsowo – Tuchółka
- Do „Naszyjnika Północy” możesz włączyć się np. w Starym Gronowie, tuż przed granicą parku. Szlak biegnie obok urokliwego XIX-wiecznego dworku, mija neoromański kościół św. Piotra i Pawła, odbija w lewo przy cmentarzu, by po chwili skręcić na północ, w kierunku Gronowskiego Młyna.
- Tutaj przejedziesz mostkiem nad rzeką Kamionką i po chwili znajdziesz się na terenie Krajeńskiego Parku Krajobrazowego. Mknąc dalej leśną ścieżką, dotrzesz do pozostałości Witkowskiego Młyna, zamkniętego w latach 60.
- Na rogatkach Witkowa natkniesz się na tajemniczy głaz narzutowy z rytami, przedstawiającymi najprawdopodobniej wilka. Po dotarciu do drogi asfaltowej, skręć w lewo i kieruj się na Kamień Krajeński.
- Najstarsze miasto regionu zachwyca ciekawymi śladami przeszłości. Nie przegap XIV-wiecznej Kolegiaty św. Piotra i Pawła, Izby Historycznej na Wzgórzu Zamkowym oraz fragmentów średniowiecznych murów obronnych. W upalny dzień koniecznie zaplanuj przerwę na kąpiel i beztroskie plażowanie nad jeziorem Mochel.
- Wyjedź z miasta ul. Dworcową, ostrożnie przejedź przez tory kolejowe, a na rozwidleniu dróg skręć w lewo. Rozciągają się tu pola cerekwickie, pamiętające wojnę 13-letnią z Zakonem Krzyżackim. Perełką wioski Duża Cerekwica jest oryginalny, szachulcowy Kościół św. Wojciecha, nieprzypadkowo związany z kultem męczennika.
Dalej szlak prowadzi przez wieś Obkas. Tuż za neogotyckim kościołem skręć w lewo w niewielką ścieżkę, wijącą się wśród malowniczych pól. Odcinek pełen jest geologicznych ciekawostek, takich jak postglacjalne pagórki, tzw. ozy i kemy, a także moreny czołowe i denne. Miniesz tu również intrygujące pasmo Gór Obkaskich z najwyższym wzniesieniem województwa kujawsko-pomorskiego – Czarną Górą (189 m n.p.m.), z którą wiąże się ciekawa legenda o skrzatach.
- W Dąbrówce skręć w prawo i pomknij asfaltową, rzadko uczęszczaną szosą do wioski Drożdżenica, a za nią kieruj się na Kęsowo. Spora gratka czeka tu wszystkich miłośników historii i militariów – znajduje się tu 5 dobrze zachowanych żelbetonowych bunkrów, wybudowanych w 1939 r. z rozkazu marszałka Rydza-Śmigłego.
- Samo Kęsowo, ulokowane nad jeziorem o tej samej nazwie, było w czasach staropolskich siedzibą szlacheckiego rodu Kęsowskich. Możesz tu obejrzeć XIX-wieczny dworek oraz niegdyś ewangelicki Kościół św. Bernarda.
- Ostatnie kilometry trasy przez Siciny do Tuchółki należą do szczególnie widokowych. Jadąc urokliwą jesionowo-lipową alejką, podziwiaj lśniącą taflę jeziora oraz widniejącą w oddali monumentalną kopułę neoklasycystycznego kościoła w Jeleńczu.
- Wycieczkę zakończ zwiedzaniem ponad 100-letniego zespołu dworsko-ogrodowego w Tuchółce lub odpoczynkiem na brzegu jeziora. Tuż za miasteczkiem wyjedziesz z terenu parku krajobrazowego. Jeśli masz ochotę, możesz kontynuować wyprawę w kierunku Tucholi drogą biegnącą równolegle do rzeki Kicz.
Okolica może też pochwalić się ciekawą historią. Wiele z mijanych po drodze osad ma swoje korzenie we wczesnym średniowieczu. Według miejscowej tradycji w Dużej Cerkwicy zatrzymał się niegdyś św. Wojciech, a po jego śmierci przez jakiś czas przechowywano tu szczątki męczennika. Ślady długoletnich tradycji ziemiańsko-dworskich można odnaleźć w licznych młynach, dworkach i pałacykach regionu. Przez teren gminy Kęsowo przebiegała natomiast linia obronna w 1939 r., o czym do dzisiaj świadczą dobrze zachowane bunkry, udostępnione dla zwiedzających.
Podsumowanie
Województwo kujawsko-pomorskie ma wiele do zaoferowania: parki krajobrazowe, nadwiślańskie skarpy, polodowcowe pagórki a nawet jaskinie! Z drugiej strony na odwiedzających czeka tu m.in. historyczna spuścizna pierwszych Piastów, Krzyżaków, menonitów, gotyckie katedry i wiejskie pałacyki. Nic więc dziwnego, że przez region przebiega kilka z najpiękniejszych szlaków rowerowych w Polsce.
Napisz komentarz
Komentarze