Zapraszamy do zwiedzenia ekspozycji przybliżającej wybrane prace malarskie i rzeźbiarskie z kolekcji bydgoskiego muzeum. Zbiory muzeum mają ponad 100-letnią tradycję związaną z Nadnoteckim Towarzystwem Historycznym, które gromadziło zabytki historyczne i artystyczne. Po odzyskaniu niepodległości przez Bydgoszcz w 1920 r. powstała idea utworzenia Muzeum Miejskiego. Powołana w 1923 r. nowa instytucja kulturalna przejęła zbiory NTH i rozpoczęła planowe gromadzenie muzealiów w celu stworzenia galerii malarstwa. Kolekcja, poszerzana przede wszystkim przez bieżące zakupy, powstawała w sposób przemyślany i konsekwentny. Wzbogacały ją też dary osób prywatnych i instytucji. W czasie II wojny światowej muzeum poniosło dotkliwe straty, do dziś nie udało się odnaleźć wielu dzieł sztuki.
W kontekście Galerii Sztuki Nowoczesnej przygotowana wystawa stanowi prolog do ekspozycji stałej. Ukazuje najbardziej reprezentacyjne dzieła bydgoskiego muzeum, autorstwa twórców, których nazwiska na trwałe zapisały się w historii sztuki od końca XVIII do początku XX wieku.
Ekspozycję otwierają portrety autorstwa Daniela Chodowieckiego, ukazujące wirtuozerię rysunku doby klasycyzmu. I połowa XIX wieku to dominacja nurtu romantycznego, w którym mieści się twórczość szkoły nazareńskiej i pochodzącego z Bydgoszczy jej przedstawiciela - Maksymiliana Antoniego Piotrowskiego. II połowa XIX stulecia to przede wszystkim akademizm, historyzm i realizm, w ramach których rozwija się malarstwo portretowe, rodzajowe, pejzażowe i treściowo nawiązujące do antyku. Liczna grupa tematyczna prezentowanych dzieł to realistyczne portrety o przyciemnionej gamie kolorystycznej i walorach światłocieniowych powstałe pod wpływem szkoły monachijskiej, malowane przez Jana Matejkę, Maurycego Gottlieba czy Konrada Krzyżanowskiego. Interesujący zbiór obrazów stanowią idealistyczno - romantyczne pejzaże Pantaleona Szyndlera i Józefa Rapackiego oraz architektoniczne weduty Saturnina Świerzyńskiego i Erazma Rudolfa Fabijańskiego. Reprezentantami nurtu antycznego są Henryk Siemiradzki i Wilhelm Kotarbiński, osadzający sceny rodzajowe w krajobrazie południa Europy. Malarstwo w konwencji realistycznej zbliżonej do naturalizmu, ukazujące sceny rodzajowe z życia ziemiaństwa i chłopstwa, uprawiają Juliusz Kossak i Józef Chełmoński.
Pod koniec XIX wieku pojawiają się kierunki artystyczne warunkujące kształtowanie nowej postawy artystycznej i powstanie sztuki nowoczesnej: impresjonizm, symbolizm i secesja. Problemami impresjonizmu zajmowali się m.in. Władysław Podkowiński, Stanisław Dębicki, Teodor Axentowicz, Alfons Karpiński, oraz Wojciech Weiss, których portrety, pejzaże i martwe natury możemy obejrzeć na wystawie. Malarstwo na przełomie XIX i XX wieku w dużej mierze kreują pierwiastki symboliczne i mistyczne, charakteryzujące się uduchowieniem i tajemniczością. Są one obecne zarówno w łączących fantastykę z realizmem kompozycjach metaforycznych i portretowych Jacka Malczewskiego, jak i w obrazach Ferdynanda Ruszczyca. Istotnym przekształceniom ulega malarstwo polskie ok. 1900 roku, rozwijając teorie modernistyczne głoszone przez Młodą Polskę i zmierzając w kierunku secesyjno - dekoracyjnym. Sztukę Młodej Polski cechuje ogromna różnorodność postaw ideowych wynikających z nowego stosunku artystów do otaczającego go świata oraz zróżnicowanie aktualnych wówczas tendencji stylistycznych. Z tradycji młodopolskich wywodzi się m.in. twórczość Stanisława Wyspiańskiego, którego portret Lucjana Rydla - bohatera Wesela, prezentowany jest na wystawie. W kręgu tematyki młodopolskiej wyróżnić można nowoczesne malarstwo pejzażowe związane z tzw. szkołą Stanisławskiego i jego kontynuatorami, m.in. Stanisławem Czajkowskim, Stefanem Gałkiem i Teodorem Ziomkiem, a swego prekursora mające w osobie Jana Feliksa Piwarskiego. Bogate źródła malarskiej inspiracji, określane często mianem „chłopomanii”, artyści odnajdują w życiu podkrakowskiej i huculskiej wsi. Zainteresowanie tematyką chłopską i zafascynowanie polskimi obyczajami ludowymi znajdują odbicie w pracach Władysława Jarockiego, Kazimierza Sichulskiego i Wlastimila Hofmana.
Interesujący akcent stanowią obrazy artystów pochodzących z Bydgoszczy lub związanych z naszym miastem - wspomnianego już Maksymiliana Antoniego Piotrowskiego, a także Waltera Leistikowa współtwórcy „Berliner Sezession”, czy Jerzego Rupniewskiego, Franciszka Gajewskiego i Piotra Chmury. Dawno nie udostępniane zwiedzającym były też prace autorów z kręgu malarstwa niemieckiego i holenderskiego, m.in. Ernsta Andersa i Hansa Baluschka. Ekspozycję uzupełniają przykłady rzeźby Xawerego Dunikowskiego, Konstantego Laszczki i Ferdinanda Lepckego.
Inga Kopciewicz
reprodukcje:
S_2 / Maksymilian Antoni Piotrowski, Portret damy w białej sukni, 1858
S_471 / Jan Matejko, Portret Wiktorii Kosińskiej - żony komisarza krakowskiego, 1859
S_552 / Józef Chełmoński, Trojka, 1875
Napisz komentarz
Komentarze